ʻO Kēia Ka Manawa E Pale Ai I Nā Mokupuni Mamao O Ka Pakipika
ʻO ia ka manawa o Joe Biden e hoʻoponopono ai i ka pilikia moana a mālama i ka hoʻoilina moʻomeheu.
Kā ka luna hoʻoponopono nota: Unuhi ʻia na Ākea Kahikina.here to read this article in English.
Ma ke ʻano he mau kūpuna kahakai, he noiʻi moana a he mea hana moʻomeheu, nui ko māua hōʻihi i ke kai. Akā, ʻo ka hana ʻino ʻokoʻa ʻana a ka lehulehu i ko kākou honua, ʻo ia ke hana ʻino i ke kai a me ka lāhui kanaka.
ʻO super marine heatwaves, he huaʻōlelo hou i kālele ʻia ma ka , hiki i kēia mea ke hoʻonui i ka make ʻana o ka pūkoʻa a me ka pau ʻana o nā pā lawaiʻa. ʻO ka noiʻi pae honua, wahi a ka ʻike i hoʻouna ʻia e nā mea noiʻi he 590 mai nā aupuni he 60, he hōʻailona maikaʻi ʻole ia i ka wela kai a me ka piʻina o ka ʻilikai, ʻo ia hoʻi, ʻo kēia makahiki kahi i loaʻa ai ke kiʻekiʻe loa o nā mea i ana ʻia. Ke ʻoi nei ka maikaʻi ʻole o kēia wā, ʻaʻole e ʻoi nei ka maikaʻi.
Ke hōʻike ʻino a hōʻeuʻeu nei ke kai iā kākou. ʻĀnō, pono iā kākou ke kiaʻi i ke koena o nā wahi kūlohelohe uliuli, e laʻa nā moku mamao Pākīpika.
E like me ka ʻōlelo a John Kerry, ke Kenekoa o ka Mokuʻāina, ma kekahi i kēlā mahina aku nei, ke hōʻeuʻeu nei mākou iā Pelekikena Joe Biden e hōʻihi i ka hoʻoilina o nā kānaka Pākīpika a e hoʻokumu i kahi puʻuhonua moana me ka nui lua ʻole e kiaʻi ʻia no ka hoʻopaʻa ʻana i kona hoʻoilina i pili i ke aniau a me ka mālama honua ʻana.
He lei lanakila nō ka hoʻomaka ʻana i ke kaʻina hana no ka hoʻokumu puʻuhonua ʻana, kahi mea a Biden i hoʻolauleʻa aku ai ma ka lā 27 o Kepakemapa, ʻo ia hoʻi ʻo Akā, ʻo kēia ka wā e kō ai ke koena o ka hana, ʻo ia hoʻi ke kiaʻi ʻokoʻa ʻana i ka hoʻoilina moʻomeheu hiwahiwa a me ke kaiaola koʻikoʻi o nā moku mamao Pākīpika.
Ua hoʻokumu ʻo Pelekikena Biden i kahua ikaika no ke kulekele mālama ʻāina ma o ka no ka ikehu maʻemaʻe a me ke kaulike mālama ʻāina. ko kāna papa luna hoʻokele ma loko o ka papahana ʻo America the Beautiful, ʻo ia hoʻi ka mea me ka pahuhopu e mālama ʻia ai he 30% o ka ʻāina a me ka wai o ʻAmelika ma mua o ka makahiki 2030 (i kapa ʻia ʻo “30×30”).
ʻImi Puʻuhonua
ʻO nā Chamoru, nā Kānaka Maoli, a me nā poʻe Pākīpika ʻē aʻe o ka PRI Coalition, ua hoʻouna aku lākou i palapala noi koho no kekahi puʻuhonua kai aupuni iā Pelekikena Biden me ka noi ʻana i kaʻina hana kūpono no ke kiaʻi, ke kapa hou, a me ka mālama pālua ʻana i kēlā wahi. He manawa kūpono ko Biden e pane mai i ke kāhea a nā alakaʻi ʻŌiwi a e kiaʻi ʻokoʻa i nā moku mamao Pākīpika no ka hoʻokō ʻana i ka pahuhopu mālama kai.
ʻO ka PRI, he hui ia o nā moku a me nā pūkoʻa i noho kanaka ʻole ʻia ma ka Pākīpika Waena i koʻikoʻi i nā kaiāulu ʻŌiwi. Ma laila e noho ai kekahi o ke koena o nā kaiaola moana i kūlohelohe a lupalupa ma ka honua, a ma laila hoʻi e noho ai nā pūkoʻa noho loa a me nā holoholona e hoʻopilikia ʻia nei. Ua pili loa hoʻi kēia wahi i ka hoʻokele waʻa kuʻuna ʻana o nā poʻe Pākīpika.
Aia ma ke kai . Eia naʻe, e kiaʻi ʻia nei no ka lawaiʻa ʻino ʻana, ka mea nāna e hoʻopilikia i nā kaiaola moana, a ʻo ia mau kaiaola ka mea e ola ai nā kaiāulu kamaʻāina a me ka lāhui kanaka.
ʻO ka lawaiʻa ʻino ʻana ma ka honua, kahi i kākoʻo ʻia e ke kālā he mau biliona, he pilikia nui ia i pau ai ka nui iʻa he hapalua mai nā makahiki 1950 aku. ʻO ka lawaiʻa ʻupena paisi ma nā wahi i kiaʻi ʻole ʻia ma nā moku mamao Pākīpika, he hoʻomake nui kēia i nā manō, nā honu, a me nā māmela kai.
ʻO nā wahi i kiaʻi ʻokoʻa ʻia, na ia mau wahi e kiaʻi i nā lāhulu koʻikoʻi a me ke kaʻina ola o ka honua, a hoʻolako i nā puʻuhonua e māhuahua hou ai ka ʻahi me ka mūheʻe.
I kēia wā, ʻo ka loaʻa ʻana o nā minelala lako loa ma ka papa kai o ka Pākīpika Waena, he mea ia e nui aʻe ai ka pāhiki no ka ʻeli ʻino ʻana ma laila me nā makepono mōakāka ʻole, nā kumukūʻai pipiʻi loa, a hiki ke pilikia mau loa nā kaiaola kai hohonu.
Ikaika loa ka ʻumi ʻana i , ka mea hoʻi e ʻimi nei i ka hoʻohiki hoʻokele waiwai he wahaheʻe. Eia naʻe, ke kūʻē nei nā alakaʻi o ka mokuʻāina a me ke kelikoli, me nā alakaʻi ʻŌiwi hoʻi, no ka hoʻoponopono ʻana i ka pilina noho loa me ke kai. Ua pāpā ʻia ka ʻeli kai hohonu ʻana ma nā mokuʻāina Kapakai Komohana me me .
No nā poʻe ʻŌiwi ma ka Pākīpika, ua pili ko lākou mau moʻolelo koʻihonua i ke kai hohonu, kahi i hoʻomaka ai ke ola. Ma ke Kumulipo, ka moʻolelo kumu o nā Kānaka Maoli, ka mea hoʻi i unuhi ʻia e Mōʻīwahine Liliʻuokalani ma kona wā i hoʻopaʻahao ʻia ai ma lalo o ke aupuni hoʻokolonaio, ua hānau ʻia ka ʻuku koʻakoʻa ma ke kai, ka mea ola mua loa ma ka honua.
E hoʻomanaʻo ʻia ana nā moku mamao Pākīpika e nā hanauna hou ma ke ʻano he hoʻoilina āiwaiwa.
He pono ko nā poʻe Pākīpika e komo i ke kaʻina hana o ke koho ʻana no ka mālama ʻana i kēlā wahi, keu hoʻi ma nā wahi pana e noho ai nā pilina moʻokūʻauhau. ʻO ka mālama pālua ʻana, ʻo ia ka mea e hoʻokumu ʻia ana kekahi kūkulu aupuni e kū ma waho o nā keʻena aupuni, akā, he wahi ia e kono ʻia ai nā hui kaiāulu me nā kānaka ʻē aʻe.
I loko nō o kekahi aniau e mehana nei a me nā ʻōlelo hōʻike i ka ʻino nāna e nui aʻe nei, he pono ke kiaʻi ʻokoʻa ʻana i nā moku mamao Pākīpika. ʻĀnō, ʻekolu wahi i loaʻa ai ke kiaʻi ʻokoʻa ʻia ʻana he 200 mile kai a puni kēia mau wahi ʻekolu, ma kahi o ʻelima mau wahi ke hoʻohui ʻia. ʻAʻole i kiaʻi ʻokoʻa ʻia nā mokupuni ʻo Howland me Baker, ka pūkoʻa ʻo Kingman me ka mokupuni pālahalaha ʻo Palmyra. Pili kēia kiaʻi ʻole ʻana i nā puʻu he 98 ma lalo o ka ʻilikai, he mau wahi e ola lupalupa ai nā lāhulu like ʻole.
ʻĀnō, ma hope o 10 makahiki me ka hoʻopaipai ʻana o nā kaiāulu kamaʻāina, ʻo kēia nō ka wā e hana aku ai. E hoʻomanaʻo ʻia ana nā moku mamao Pākīpika e nā hanauna hou ma ke ʻano he hoʻoilina āiwaiwa e noho loa ana, a i ʻole, he manawa kūpono hou i hala ʻē aku.
Ua kākoʻo ʻia kēia papahana e ka ʻOhana o Harry Nathaniel, Levani Lipton, ka ʻOhana Mar, a me Lisa Kleissner.
