E Ulu Ana Nō Paha Nā ʻAnoʻano ʻŌiwi Ma Ka ʻĀina Pau Ahi o Ჹɲʻ Nei
Ua kālele ʻia ko Ჹɲʻ pono i nā ʻanoʻano ma muli o nā ahi ma ka lā 8 o ʻAukake, ka wā hoʻi i ʻōlelo mai ai nā loea, ʻaʻole lawa ka nui ʻanoʻano ʻōiwi no ka hoʻōla ʻana i ka ʻāina pau ahi he mau kaukani ʻeka.
Kā ka luna hoʻoponopono nota: Unuhi ʻia na Ākea Kahikina. Click here to read this article in English.
Ke hoʻokaʻawale aku nei ke aupuni pekelala i nā kālā he mau miliona i kekahi papahana a ke Kulanui o Ჹɲʻ nāna e hoʻonui nei i ka helu o nā ʻanoʻano ʻōiwi i hiki ke hoʻokūkū me nā mauʻu haole e hoʻonui ahi.
Ua hāʻawi aku ka U.S. Forest Service iā UH he $4.6 miliona no ka hōʻuluʻulu ʻana mai i nā ʻanoʻano ʻōiwi no ka hoʻouluulu ʻana i nā lāʻau ma ka pae ʻāina. Manaʻo ʻia, na kēia mau lāhulu lāʻau e hōʻola i ka ʻāina pau ahi, e laʻa ka ʻāina ma Maui a me ka Moku o Keawe i ʻAukake i kēlā makahiki aku nei.
ʻO nā paʻawela i koe ma o kēlā mau ahi mai, na ia mau paʻawela i hōʻike leʻa i ka nele o nā ʻanoʻano ʻōiwi ʻole e pono ai ka hoʻopaʻa lepo ʻana ma nā ʻāina pau ahi. Ua aʻoaʻo mai ka U.S. Department of Agriculture, e kanu ʻia nā ʻanoʻano haole ma muli o ia nele ʻanoʻano ʻōiwi ʻole ma Ჹɲʻ nei.
Akā, ma o kēia kālā hou, ke hoʻolālā nei ʻo UH e mahi a hoʻolako i nā ʻanoʻano he mau miliona mai ʻō a ʻō o ka mokuʻāina ma nā waihona ʻanoʻano i kūkulu pono ʻia no ka mālama loa ʻana i nā ʻanoʻano.
ʻO kēia haʻawina kālā, he hoʻokahi ia o nā haʻawina kālā he ʻeiwa i hāʻawi ʻia iā Ჹɲʻ e ke keʻena nāhelehele i kēlā pule aku nei ma lalo o ke Community Wildfire Defense Grants program. ʻO ke kālā, no kekahi waihona he $1 biliona a he ʻelima makahiki mai ia kālā ma lalo o ka Bipartisan Infrastructure Law.
Ua loaʻa mai he $1 miliona i ka Hawaii Wildfire Management Organization a me ke keʻena kīnai ahi o ke kalana o Ჹɲʻ no ʻewalu papahana. E hoʻohana ʻia ana ua kālā nei no ka haku a me ka haku hou ʻana i nā Community Wildfire Prevention Plans, he koina mua no ka loaʻa ʻana mai o ke kālā pekelala no nā papahana hōʻalo ahi ʻē aʻe.
, a ʻo kēia papahana ka mea hoʻokahi nāna e hoʻohana nei i ke kālā no ka hōʻalo ahi a me ka hoʻēmi ahi.
ʻOi aku ka lohi o ko Ჹɲʻ holomua ma mua o ko haʻi holomua, no laila, he pono ka hoʻomaka ʻana mai kinohi mai me ka hōʻuluʻulu ʻana i nā ʻanoʻano a me ke kanu ʻana i nā lāhulu he “lio hana” no ka hoʻōla ʻana i nā ʻāina pau ahi, wahi a Clay Trauernicht, he alakaʻi papahana a he noiʻi ahi kūlohelohe ma UH.
Ua hōʻike leʻa nā mea kau kānāwai o ka mokuʻāina i kēia pilikia ma hope o ke ahi ma ʻAukake, a ua aʻoaʻo mai kekahi hui hana a ka Hale i ka hoʻonui ʻana i ka waihona ʻanoʻano. Akā, ua hōʻole ka ʻAha Kenekoa i ka pila a ka Hale i pili i kēia pilikia.
Wahi a Trauernicht, na ke kālā he $4.6 miliona e kākoʻo i ka hana no ka wā lōʻihi, ʻoiai, he mau pae ko ka papahana, a pono ke alu like ʻana o nā hui like ʻole.
“He pono ka noʻonoʻo pono,” wahi āna.
ʻO ka hōʻuluʻulu ʻana i nā lāhulu ʻōiwi laha loa, he hoʻololi ia i ko Ჹɲʻ hana maʻamau no nā mālama ʻanoʻano, ʻoiai, ua kālele mua ʻia nā lāhulu ʻane halapohe, wahi a Nathaniel Kingsley, ka luna hana o ka waihona ʻanoʻano ma Lyon Arboretum.
Akā, he mea koʻikoʻi ia mau ʻanoʻano laha loa, no ka mea, hiki iā lākou ke “ulu nui me ka wikiwiki nui” a hiki hoʻi ke hoʻokūkū pono me nā mauʻu haole a puni ahi, wahi a Kingsley.
ʻO nā lāʻau a me nā ʻanoʻano e hōʻuluʻulu ʻia ana, ʻo ia nō ke koa, , , a i ʻole ka .
Koho ʻia nā lāʻau e “ola loa ana, ke hoʻokūkū me nā nāhelehele me ka maikaʻi,” wahi a Trauernicht.
Mahuʻi ʻia ka hoʻomaka ʻana o nā hui e hōʻuluʻulu i nā ʻanoʻano he 2 miliona ma ka pae ʻāina no ka waiho ʻana ma nā waihona ʻanoʻano, e laʻa ʻo Maui Nui Botanical Gardens a me Lyon Arboretum ma Oʻahu nei.
“ʻO ka mea nui, makemake ʻia ke kanu ʻia ʻana. ʻAʻole makemake e waiho wale i kahi waihona lole a pahu hau.”
—Clay Trauernicht, he noiʻi ahi kūlohelohe ma UH
Wahi a Trauernicht, makaʻala nō nā waihona ʻanoʻano “e hoʻomaopopo pono i kahi i lawe ʻia mai ai nā ʻanoʻano a me ka hoʻopilikia ʻole ʻana i kēlā mau wahi.”
Akā, ʻo ka pahuhopu nui, ʻaʻole nō ka lilo ʻana i waihona kupapaʻu no nā ʻanoʻano. ʻO ia hoʻi, he wahi ia e hoʻopaʻa lepo a e hoʻōla i ka ʻāina pau ahi ma o nā lāʻau kāohi ahi.
“ʻO ka mea nui, makemake ʻia ke kanu ʻia ʻana. ʻAʻole makemake e waiho wale i kahi waihona lole a pahu hau.”
ʻO kā Civil Beat kūkala nūhou ʻana i pili i nā kumuhana kūlohelohe ma Maui, ke uku ʻia nei e nā haʻawina kālā mai ka Center for Disaster Philanthropy a me ka Hawaii Wildfires Recovery Fund, ka Knight Foundation a me ka Doris Duke Foundation.
Ua kākoʻo ʻia kēia papahana e ka ʻOhana o Harry Nathaniel, Levani Lipton, ka ʻOhana Mar, a me Lisa Kleissner.
