������Ƶ

Kā ka luna hoʻoponopono nota: Unuhi ʻia na Ākea Kahikina.�������������here to read this article in English.

Wānana nā mea hoʻokele waiwai ma �Ჹ�ɲ���ʻ�� i ka ulu iki ʻana aʻe o ka hoʻokele waiwai o ka mokuʻāina, i loko nō o ke emi ʻana o ka nui mea kipa mai ko ka mokuʻāina mākeke aupuni ʻē a me ka hopena o nā ahi kaumaha loa ma ʻAukake, ka mea nāna i hoʻopilikia nui aku i ka ʻōnaehana hoʻokipa ma Maui. 

ʻO Carl Bonham, ka luna hoʻokō o University of Hawaii Economic Research Organization, ua hōʻike ʻo ia i ma ka Pōʻahā, ka mea hoʻi i hōʻike ʻia i hoʻokahi lā ma hope aku o , a ua loaʻa mai nā manaʻo i kuhi ʻia ai ka holo ʻana o ka hoʻokele waiwai ʻAmelika i kahi pae lahilahi — a me nā helu kuala haʻahaʻa — ma hope o kekahi wā e nui ana ke emi ʻana o ka waiwai o ke kālā a me ka piʻi ʻana o nā helu no ka hoʻoponopono ʻana i ia emi ʻana. 

ʻO kēia manaʻolana no ʻAmelika, he nūhou maikaʻi kēia no ka Mokuʻāina Aloha, ka mea nāna e kaukaʻi nei i ka hoʻonui ʻana i ka nui mea kipa mai ʻAmelika mai no ka hoʻoponopono ʻana i ka nele o ka nui mea kipa Kepanī. Ua nele loa ka mākeke Kepanī ma ka wā maʻi ahulau, a ʻānō, he 50% wale nō o ka nui mea kipa ma ia mākeke. 

I loko o ke “kaʻaluna,” wahi a UHERO, ke ulu aʻe nei nō ko �Ჹ�ɲ���ʻ�� hoʻokele waiwai. 

“ʻAʻole paha ia he pae ʻana,” wahi a Bonham ma ka Pōʻahā me kona hoʻohālikelike ʻana iā �Ჹ�ɲ���ʻ�� me ʻAmelika ma ka pae lahilahi ʻana. “He hoʻomau ʻana i ka ulu iki ʻana.” 

Hōʻike Kūikawā

Nānā kēia pūkaʻina i kahi e hele ana ko �Ჹ�ɲ���ʻ�� hoʻokele waiwai a me ka hiki ke ulu aʻe ʻo �Ჹ�ɲ���ʻ�� ma ʻō aku o ka ʻōnaehana hoʻokipa. 

Ua hōʻike ʻia mai ko Bonham manaʻo ma kekahi hālāwai nūhou i pili i ko UHERO wānana, ka mea hoʻi i hoʻolaha ʻia i ka lehulehu ma ka Pōʻalima. ʻO ke poʻomanaʻo no ka ulu mau ʻana, ʻo ia nō paha ka mea nui o ka hōʻike, ka mea hoʻi nāna i hōʻike mai i nā ʻano like ʻole ma lalo o kekahi kumuhana ʻoluʻolu ʻole. 

Na ke kiʻekiʻe o nā helu uku hale i hoʻopilikia i ke kūʻai ʻia ʻana mai o nā hale, wahi a UHERO. Wānana nā mea noiʻi i kekahi makahiki hou o ke emi ʻana o ka nui kanaka. A ua kū nō paha ka ʻōnaehana hoʻokipa. 

Ua hoʻopilikia hoʻi nā ahi i ka waiwai o ka huakaʻi ʻana i Maui. ʻO kā Iāpana yen nāwaliwali, he hōʻailona ia no ka hoʻoikaika hou ʻole ʻia ʻana o ka mākeke i kēia wā e kokoke ana. Eia ka manaʻo nui o UHERO no ka ʻōnaehana hoʻokipa nui o ka mokuʻāina: “E emi ana nō ka uku ʻana o nā mea kipa ma ka makahiki 2024, a paʻa mai auaneʻi mai laila aku.” He $1 biliona ana nō paha ka nui pohō mai ka mākeke he $20 biliona. 

Eia naʻe, wahi a Bonham, ua hoʻoikaika hou ʻia ʻo Maui i like ʻole me ka i mahuʻi ʻia. Ua loaʻa mai nā ʻoihana i nā kānaka he 3,800 ma Maui ma Kepakemapa, wahi a Bonham. 

Wānana ʻo UHERO, “ʻO ko Maui kūkulu hou ʻana, nāna nō e hoʻonui aku ana i ka ʻōnaehana kūkulu kaulana ma �Ჹ�ɲ���ʻ��,” eia naʻe, he pilikia nō paha ka ʻimi a me ka hoʻohale ʻana i nā limahana. 

I loko nō o kā Bonham ʻōlelo ʻana, “He alahele loloa ko mua,” mahuʻi ʻo ia i ka ulu ʻana o ka nui ʻoihana he 1% ma ka makahiki 2024. 

Mahuʻi ʻo UHERO, na ka ʻōnaehana kūkulu e hoʻomau aku i ka hoʻokele waiwai i ʻō aku o o kēia makahiki aʻe, a ʻo ko Maui kūkulu hou ʻia ʻana, ʻaʻole nō ia ke kumu hoʻokahi. ʻO ka pilikia naʻe, ʻo ia nō ka lako. He pilikia nō paha ka lawa o nā limahana me nā home a lākou e noho ai. 

“Mahuʻi mākou, ma ka ʻoi kelakela o ka hana, e koi ʻia ana nā hana kūkulu hou ma Maui i 2,000 limahana hou aku,” wahi a UHERO. “ʻO nā papahana kūkulu ma Honolulu, e koi ʻia ana nā limahana he 3,000 hou aku, a he 42,000 limahana a ʻoi ko ka ʻōnaehana ma ka makahiki 2027, ʻo ia nō ke kiʻekiʻe loa o ka helu, ke ʻike aku mai kinohi mai.”

ʻO ke kūkulu hou ʻana iā Maui, wahi a UHERO, he moʻolelo hoʻokele waiwai nō ia a hiki i ka hopena o kēia kekeke, a pau pū me ka pono no ke kōkua ʻana i ko Maui poʻe. 

“ʻO ko Maui poʻe i nalowale ai ka hale, pono lākou e kōkua ʻia me ke kālā a me ka walohia e ke kaiāulu mai kēia mua aku,” wahi a UHERO. 

Ke uku ʻia ʻo “Hawaii’s Changing Economy” e kekahi haʻawina kālā mai ka ma ke ʻano he kuleana ma lalo o kāna papahana ʻo CHANGE Framework. 

Ua kākoʻo ʻia kēia papahana e ka ʻOhana o Harry Nathaniel, Levani Lipton, ka ʻOhana Mar, a me Lisa Kleissner.